Choroby kobiece — poznaj 4 najpopularniejsze schorzenia układu rozrodczego!

Zdrowie układu rozrodczego odgrywa istotną rolę w życiu każdej kobiety. Niestety, istnieje wiele chorób, które mogą negatywnie wpływać na jego funkcjonowanie. Zrozumienie i świadomość najczęstszych schorzeń kobiecych są kluczowe dla utrzymania zdrowia oraz dobrej jakości życia. Co jest przyczyną tego typu chorób? Na czym polega ich diagnoza? Odpowiadamy!

Zdrowie układu rozrodczego odgrywa istotną rolę w życiu każdej kobiety. Niestety, istnieje wiele chorób, które mogą negatywnie wpływać na jego funkcjonowanie. Zrozumienie i świadomość najczęstszych schorzeń kobiecych są kluczowe dla utrzymania zdrowia oraz dobrej jakości życia. Co jest przyczyną tego typu chorób? Na czym polega ich diagnoza? Odpowiadamy!

Przyczyny chorób kobiecych

Choroby kobiece, takie jak endometrioza, zespół policystycznych jajników (PCOS), mięśniaki macicy i wiele innych, mogą mieć różnorodne przyczyny. Wiele z tych schorzeń ma związek z:

• Hormonalnymi zmianami, które występują w organizmach kobiet.
• Czynnikami genetycznymi — odgrywają one istotną rolę w rozwoju tego typu chorób. Kobiety, których bliscy krewni cierpią na określone schorzenia, mogą mieć większe ryzyko ich rozwoju. Przykładowo, jeśli matka lub siostra miała endometriozę, istnieje większe prawdopodobieństwo, że również ta kobieta będzie miała tę chorobę.
• Czynnikami środowiskowymi — narażenie na substancje chemiczne, toksyny środowiskowe, palenie tytoniu, nadmierna ekspozycja na promieniowanie czy niezdrowa dieta mogą mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie układu rozrodczego i zwiększać ryzyko wystąpienia różnych chorób kobiecych.

Najczęstsze objawy chorób kobiecych

Miesiączka jest naturalnym procesem, który występuje u kobiet w wieku rozrodczym. Jednak niektóre z nich mogą doświadczać różnego rodzaju niedogodności związane z regularnością, obfitością i czasem trwania menstruacji. Zaburzenia miesiączkowania mogą obejmować opóźnienia, skrócenia, nadmierne krwawienia, brak miesiączki lub bolesne miesiączki. Nie tylko wpływają one na codzienne funkcjonowanie kobiet, ale także mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia reprodukcyjnego.

Ponadto o chorobach kobiecych mogą świadczyć takie objawy jak:

• łysienie,
• trądzik,
• ból podbrzusza,
• ból w trakcie stosunku płciowego,
• ból w części lędźwiowej kręgosłupa,
• pieczenie pochwy.

1.   Infekcje przenoszone drogą płciową

Choroby przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydia, rzeżączka, wirus opryszczki czy kiła, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia kobiet. Bezobjawowe lub niewłaściwie leczone infekcje mogą prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie jajników, niepłodność czy ryzyko zwiększonego rozwoju raka szyjki macicy. Zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową polega na stosowaniu prezerwatyw, regularnych badań oraz szczepieniach przeciwko niektórym zakażeniom.

2.   Zaburzenia miesiączkowania

Kolejnym ważnym zagadnieniem dotyczącym schorzeń układu rozrodczego u kobiet są zaburzenia miesiączkowania. Miesiączka jest naturalnym procesem, który występuje u większości kobiet w wieku rozrodczym. Jednak niektóre kobiety mogą doświadczać różnego rodzaju niedogodności związane z regularnością, obfitością i czasem trwania menstruacji. Zaburzenia miesiączkowania mogą obejmować opóźnienia, skrócenia, nadmierne krwawienia, brak miesiączki (amenorrhea) lub bolesne miesiączki (dysmenorrhea). Wpływają one na codzienne funkcjonowanie kobiet, a także mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia reprodukcyjnego.

3.   Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet. Dotyczy ono około 5-10% populacji kobiet w wieku rozrodczym. Kobiety z PCOS mogą doświadczać różnych objawów i konsekwencji zdrowotnych. Nieregularne lub brakujące miesiączki, nadmierna owłosienie (hirsutyzm), trądzik, a także problemy z wagą i metabolizmem, takie jak insulinooporność i otyłość, są częstymi objawami zespołu policystycznych jajników. Dodatkowo PCOS może wiązać się z trudnościami w zajściu w ciążę, a także zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych i niepłodności.

4.   Endometrioza

Endometrioza jest przewlekłym schorzeniem, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie poza jamą macicy. Szacuje się, że dotyczy ona około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Objawy endometriozy mogą obejmować silne bóle menstruacyjne, które z reguły prowadzą do znacznego ograniczenia codziennych aktywności. Kobiety z endometriozą mogą również doświadczać bólu w trakcie stosunku płciowego (dyspareunia), bólu podczas oddawania moczu czy wypróżniania oraz nietypowego krwawienia między miesiączkami, a także trudności z zajściem w ciążę. Symptomy te mogą się różnić u poszczególnych kobiet.

5.   Mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy, zwane również leiomiomami, są najczęstszymi łagodnymi guzami rozwijającymi się w macicy. Dotyczą one około 20-40% kobiet w wieku rozrodczym. Objawy mięśniaków mogą obejmować obfite i bolesne miesiączki, bóle podbrzusza, ucisk na pęcherz czy problemy z zajściem w ciążę.

Przyczyny powstawania mięśniaków macicy nie są do końca znane, ale istnieją pewne czynniki ryzyka, które mogą przyczyniać się do ich rozwoju. Należą do nich m.in. predyspozycje genetyczne, wpływ hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu), otyłość oraz czynniki środowiskowe. Mięśniaki macicy najczęściej pojawiają się u kobiet w wieku rozrodczym, a ich wzrost zwykle zatrzymuje się w okresie menopauzy.

Diagnoza chorób kobiecych — jakie badania warto wykonać?

Diagnoza chorób kobiecych opiera się na dokładnym zrozumieniu objawów, wywiadzie medycznym oraz przeprowadzeniu odpowiednich badań diagnostycznych. Istnieje kilka kluczowych badań, które mogą pomóc lekarzom w postawieniu dokładnej diagnozy i ustaleniu planu leczenia. Należą do nich:

• Badanie ginekologiczne — podstawowy krok w diagnostyce chorób kobiecych. Podczas tego badania lekarz przeprowadza ocenę narządów rozrodczych, sprawdzając stan szyjki macicy, pochwy oraz palpacyjnie oceniając jajniki i macicę.
• Badania hormonalne — badania laboratoryjne mogą być również konieczne w celu oceny poziomu hormonów, takich jak estrogeny, progesteron czy hormony tarczycy, które mogą mieć związek z niektórymi chorobami kobiecymi.
• Badania obrazowe — takie jak ultrasonografia (USG), są często wykorzystywane w diagnostyce chorób kobiecych. USG pozwala na ocenę struktury narządów rozrodczych, identyfikację guzów, mięśniaków macicy czy torbieli jajników.

Bibliografia:

1. Jarząbek-Bielecka G., Sowińska-Przepiera E., Kędzia A., Kędzia W., Problem zaburzeń miesiączkowania u dziewcząt, Endokrynol. Ped. 2019.18.1.66:23-28, https://endokrynologiapediatryczna.pl/contents/files/a_1713.pdf [dostęp online: 30.06.2023]
2. National Institute of Child Health and Human Development: “Uterine Fibroids.” https://www.nichd.nih.gov/health/topics/uterine/conditioninfo [dostęp online: 30.06.2023]
3. Smolarz B, Szyłło K, Romanowicz H. Endometriosis: Epidemiology, Classification, Pathogenesis, Treatment and Genetics (Review of Literature). Int J Mol Sci. 2021 Sep 29;22(19):10554. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8508982/ [dostęp online: 30.06.2023]